De Zilveren Trompet is een Nederlandstalige roman geschreven door de Libertaanse auteur Gebert Goetman. De eerste druk verscheen in juni 2008 onder uitgeverij Sumer en wordt bij Drukkerij Neyt gedrukt. De Zilveren Trompet telt 637 pagina's. De roman is het debuutwerk van Goetman. Hiermee won hij in 2008 de Teirlinckprijs en de Frans Clant Debuutprijs.
Het verhaal speelt zich af in de eerste helft van de twintigste eeuw in Libertas in een fictieve Duitse bezetting van Libertas. De roman kan worden geclassificeerd onder psychologische literatuur en anti-oorlogboeken.
Samenvatting[]
De Zilveren Trompet vertelt het verhaal van Oldo die zijn autobiografie schrijft vanuit de afdeling psychiatrie van UZ Wikistad tijdens de jaren 1952-1954. Oldo's herinneringen beginnen nog voor die van gewone mensen beginnen. Het verhaal begint met zijn eigen geboorte wanneer Oldo het licht ziet van "twee zestig-watt peertjes" in Civitas Libertas, Libertas, als zoon van een collaborerende moeder. Begaafd met een schelle krijs die glas kan breken of gebruikt kan worden als wapen, kondigt Oldo zichzelf aan als "een van die auditieve helderziende baby's wiens spirituele ontwikkeling volledig is bij geboorte en alleen zichzelf moet bekrachtigen". Op driejarige leeftijd krijgt Oldo voor zijn verjaardag een zilveren trompet en besluit hij, na het observeren van de "stompzinnige" en "bedrieglijke" volwassenenwereld, niet te willen opgroeien. Ten gevolge daarvan behoudt hij het postuur van een kind terwijl hij Wereldoorlog II, de Holocaust, verschillende liefdesrelaties en naoorlogs Europa ervaart. Tijdens dit alles blijft de zilveren trompet zijn waardevol bezit en is Oldo zelfs bereid ervoor te doden.
Oldo beschouwt zichzelf als hebbende "twee veronderstelde vaders", zijn moeders echtgenoot Ald, een geheim lid van de Nazipartij, en haar minnaar Jelto, (in het boek) een van de 27 Civitanen die omkwam tijdens de Tweede Wereldoorlog. Omdat Oldo's moeder sterft, trouwt Ald met Minna, de vrouw die in het geheim Oldo's eerste geliefde is. Na met Ald te trouwen, schenkt Minna het leven aan Oldo's zoon, Koeno. Maar Oldo is teleurgesteld als hij ontdekt dat de baby volhardt op te groeien en hem niet vergezelt in het ophouden met te groeien op driejarige leeftijd.
Gedurende de oorlog reist Oldo samen met een troep optredende dwergen die Nazisoldaten entertainen aan de frontlinie. Maar wanneer zijn tweede geliefde, de kleine Roswita, gedood wordt door geallieerde troepen, sluit Oldo, net zoals zijn vader, zich aan bij de Nazi's. Tijdens de herovering van Civitas Libertas wordt Ald neergeschoten en krijgt hij een beroerte door zijn insigne van de partij in te slikken om te voorkomen dat hij onthuld wordt als Nazi.
Oldo verhuist met zijn stiefmoeder (de weduwe) en hun zoon naar Wikistad waar hij dienst doet als naaktmodel en grafstenen graveert voor de begraafplaats van Wikistad. Daar wordt hij verliefd op de engelachtige zuster Dagoberta, een buurvrouw, maar Oldo slaagt er niet in haar te verleiden. Nog steeds gehecht aan zijn zilveren trompet wordt Oldo een virtuoze jazztrompettist en verwerft hij zo roem en rijkdom. Op een dag, terwijl hij door een veld wandelt, vindt Oldo een afgehakte vinger: de ringvinger van zuster Dagoberta, die vermoord is. Oldo staat zichzelf toe valselijk beschuldigd te worden van de moord en wordt opgesloten in de afdeling psychiatrie van het Universitair Ziekenhuis van Wikistad in de Villawijk, van waaruit hij z'n memoires schrijft.
Naamgeving[]
Goetman heeft al z'n belangrijkste personages oude Germaanse namen gegeven die alle een symbolische en vaak ironische betekenis hebben. Overigens kent geen van deze personages een familienaam in het boek en is de moeder van het hoofdpersonage naamloos. Daarnaast eindigen de namen van Oldo's drie liefdes alle op een a.
- Oldo (de protagonist) heeft als enige een naam die niet letterlijk is overgenomen uit de Germaanse taal. De auteur heeft Oldo enkel afgeleid van Olda, een Germaanse meisjesnaam die "volwassene" betekent. Oldo lijkt ook verdacht veel op een samentrekking van Ald en Jelto, de "twee veronderstelde vaders" van dit personage.
- Ald betekent "oude". Dit is misschien het voornaamste bewijs dat hij wel degelijk de natuurlijke vader van het hoofdpersonage is.
- Jelto betekent "beschermer", een verwijzing naar het feit dat hij de stad Civitas Libertas beschermde van de Nazi's.
- Minna betekent "geliefd". Zij wordt zowel "bemind" door het hoofdpersonage zelf en zijn vader.
- Koeno betekent "dapper en vaardig", dat tegenover het kinderlijke karakter van zijn vader staat. De -o hint ook dat Oldo, en niet Ald, zijn vader is.
- Roswita betekent "alom beroemd". In het verhaal is zij door haar optredens een beroemde dwerg.
- Dagoberta betekent "stralend als de dag", wat aansluit bij haar "engelachtige" verschijning.
Kunst versus oorlog[]
Het belangrijkste thema in De Zilveren Trompet is kunst versus oorlog. De auteur vergelijkt Wereldoorlog II met Oldo's muziek(kunst). Oldo's trompet symboliseert eigenlijk beide 'tegenstanders', want de aanvang van de strijd werd vroeger vaak aangekondigd door muziekinstrumenten zoals de hoorn, de trommel of de trompet. Maar waar Goetman echt op duidt, is de statement dat kunst over de mogelijkheid beschikt oorlog en haat te verslaan.
Oldo verpersoonlijkt zowel de wens de opkomende Nazipartij te ontmantelen, als de agressie van de partij zelf.
In hoofdstuk negen ('De Tribune') lukt het Oldo de bijeenkomst van de Nazi's te verstoren door zijn trompet te bespelen. Oldo speelt een ritme dat complexer en sensueler is dan de mars van de bijeenkomst. Sterker nog, door zijn muzikaal talent weet hij later aan de Nazi's te ontsnappen.
Ondanks dit alles blijft de kracht van zijn muziek dubbelslachtig. Het lijkt dat de muziek van de trompet gewoon verstorend werkt en niet puur een morele kracht vormt tegen de Nazi's. Dat is vooral duidelijk door een ander component van Oldo's muziek: zijn stem. In plaats van een zangstem, beschikt Oldo over een verschrikkelijke en ongelooflijk sterke schreeuw. Zijn stem kan glas breken, maar Oldo gebruikt die kracht om als lid van de Nazipartij de inwoners van Civitas Libertas te terroriseren. Goetmans magisch-poëtische beeldspraak gaat subtiel hand in hand met politiek-culturele gebeurtenissen en de lezer realiseert zich dat Oldo op een bepaalde manier de verpersoonlijk is van Kristallnacht, de nacht van gebroken glas die teken gaf van de ontmaskerde agressie van de Nazipartij.
Uiteindelijk blijft Oldo een complex, magisch-symbolisch personage. Hij verpersoonlijkt zowel de wens de opkomende Nazipartij te ontmantelen, als de agressie van de partij zelf. De auteur verheldert op prachtige wijze de tegenstelling en schizofrenie van het naoorlogse Libertaanse bewustzijn.
Vertaling[]
Het boek werd vertaald naar het Engels door Steve Bronstein. The Silver Trumpet wordt in Lovia uitgegeven door The House Publishers.
The Silver Trumpet werd geweldig goed gesmaakt door de Loviaanse critici. George Matthews van Train Village News noemt het boek "een opmerkelijke Libertaanse roman" en "een ongelooflijk literair werk met een uitstekende symboliek". The Noble City Times omschrijft The Silver Trumpet als een "krachtige roman" en "een schitterend psychologisch werk". Het lifestyle en culturele tijdschrift Sides gaf het boek de volle vijf sterren.